Άκανθος η ακανθώδης

Acanthus spinosus L.

Acanthaceae

Κύθηρα, Ιούνιος 2011. Φωτογραφίες Σταυρούλα Φατσέα

 Πολυετές φυτό εξαιρετικά ανθεκτικό,ενδημικό της Μεσογείου, Νότιας Ευρώπης και Δυτικής Ασίας. Μαζί με τα συγγενικά είδη Acanthus mollis και Acanthus balcanicus καλλιεργoύνται σαν καλλωπιστικά σε όλο τον κόσμο.

Το λατινικό όνομα προέρχεται από το αρχαίο ελληνικό ακίς=αιχμηρό αντικείμενο, βελόνα + άνθος ενώ το επίθετο από το λατινικό spina = αγκάθι > spinosus = αγκαθωτός

Η άκανθος, ή άκανθα έδωσε το όνομά της στη διακόσμηση του κορινθιακού κιονόκρανου αφού όπως μας παραδίδεται ήταν η πηγή έμπνευσης για το συγκεκριμένο καλλιτέχνημα.

Χαρακτικό του Cl. Perrault, 1684

Ο Καλλίμαχος (5ος αιώνας π.Χ ) παρατήρησε ένα καλάθι με παιχνίδια σκεπασμένο με μια μικρή πλάκα, πάνω στον τάφο ενός μικρού κοριτσιού ( κάποιοι λένε πως ήταν η ίδια του η κόρη). Την επόμενη Ανοιξη παρατήρησε ότι άκανθοι που είχαν φυτρώσει γύρω από το καλάθι είχαν σχεδόν αγκαλιάσει την πλάκα και τα φύλλα τους χάιδευαν τις πλευρές του καλαθιού. Αυτό του έδωσε την ιδέα για το κλασσικό κορινθιακό κιονόκρανο που θεωρήθηκε το πιο πλούσια διακοσμημένα της αρχαιότητας, και αγαπήθηκε ιδιαίτερα στη Ρωμαϊκή εποχή αλλά και διαχρονικά. Χαρακτηριστικό δείγμα οι στύλοι του ναού του Ολυμπίου Διός, κοντά στην Πύλη του Ανδριανού στο κέντρο της Αθήνας.